Artikel in tijdschrift ‘De Boekenwereld’ (jaargang 36, nr. 2, 2020)


Artikel in tijdschrift De Boekenwereld (jaargang 36, nr. 2, 2020)



Een eerbetoon aan Gerard Unger (1942-2018)


Een eerbetoon aan Gerard Unger (1942-2018)


Op vrijdag 23 november 2018 overleed Gerard Unger op 76-jarige leeftijd in zijn woonplaats Bussum. Op 23 januari 2019, een dag nadat hij 77 jaar zou zijn geworden, vindt er in pakhuis De Zwijger in Amsterdam een eerbetoon plaats aan een van de belangrijkste typografen ter wereld, een bijzonder ontwerper, docent, mentor en persoon. Meer info over deze avond vind je hier.

Unger studeerde van 1963-1967 ‘grafisch ontwerpen, typografie en letterontwerpen’ aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Hij werkte vervolgens bij Total Design, Prad en Joh. Enschedé. Later vestigde hij zich als zelfstandig ontwerper. Naast huisstijlen, tijdschriften, boeken, munten en postzegels heeft hij een groot aantal lettertypen ontworpen, waarvan de Swift een mooi voorbeeld is. Gerard Unger heeft veel over zijn vak gepubliceerd en gaf 34 jaar les aan de Gerrit Rietveld Academie.

In september 2018 verscheen het laatste boek van de hand van Unger. In Theory of Type Design, vormgegeven door Hansje van Halem, is voor het eerst een compleet en toegankelijk geschreven theorie van het letterontwerp gepresenteerd. Het handboek bestaat uit 24 beknopte hoofdstukken die op heldere wijze elk een ander facet van het letterontwerp beschrijven, van de invloed van taal tot de digitale ontwikkelingen van vandaag, van de manier waarop het oog en de hersenen lettervormen verwerken tot en met hun uitdrukkingskracht. Het boek is te bestellen bij uitgeverij nai010.

Dutch Masters Special
Gerard Unger
Woensdag 23 januari, 20:00 uur
Pakhuis De Zwijger
Piet Heinkade 179, Amsterdam


Best Verzorgde Boeken 2017


Best Verzorgde Boeken 2017


In Nederland wordt sinds 1926 aandacht gevraagd voor het boek in zijn totale verschijning. Dit gebeurt in de vorm van een jaarlijkse bekroning van 33 Best Verzorgde Boeken, georganiseerd door de Stichting Best Verzorgde Boeken. Vandaag is de selectie van 2017 bekendgemaakt. Deze selectie is ook ingezonden naar de Schönste Bücher aus aller Welt.

De jury bestond dit jaar uit ontwerpers Yolanda Huntelaar en Michaël Snitker, Freek Kuin (creatief directeur drukker robstolk®), Marije Sietsma (directeur Uitgeverij Loopvis) en Suzanne Bogman (Hoofd Publicaties Van Gogh Museum Amsterdam).

Uitgevers, opdrachtgevers, grafisch ontwerpers, drukkers en binders stuurden in totaal 342 boeken in. Deze zijn beoordeeld op hun onderscheidend vermogen op het terrein van inhoud, ontwerp, beeldbehandeling, typografie, materiaalkeuze, druk en bindwijze.

Het boek ‘Biografie van een uitgeverij. Stefan & Franciszka Themerson & Gaberbocchus’ is uitgeroepen tot één van de best verzorgde boeken 2017. Het boek, geschreven door Walter van der Star is vormgegeven door Piet Gerards Ontwerpers in samenwerking met Stephan de Smet.

In september zullen de boeken geëxposeerd worden in het Stedelijk Museum Amsterdam. Bij deze expositie zal een catalogus met de bekroonde boeken verschijnen. De technische gegevens bij ieder boek (denk aan materiaal, bindwijze, druktechnieken, enzovoorts) worden ook dit jaar weer verzorgd door Esther Krop van De Monsterkamer en door studio Maud van Rossum.

——-

Zie voor een lijst met de bekroonde boeken: www.bestverzorgdeboeken.nl


ROOTS Gerard Unger


ROOTS Gerard Unger


Op woensdag 29 november 2017 verscheen in de ‘ROOTS-reeks’ het cahier ’Gerard Unger’, geschreven door Chris Vermaas.

Gerard Unger (Arnhem, 1942) studeerde van 1963-1967 ‘grafisch ontwerpen, typografie en letterontwerpen’ aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam. Hij werkte vervolgens bij Total Design, Prad en Joh. Enschedé. Later vestigde hij zich als zelfstandig ontwerper. Naast huisstijlen, tijdschriften, boeken, munten en postzegels heeft hij een groot aantal lettertypen ontworpen, waarvan de Swift een mooi voorbeeld is. Gerard Unger heeft veel over zijn vak gepubliceerd en gaf 34 jaar les aan de Gerrit Rietveld Academie.

Deze uitgave is deel 45 in de ROOTS-reeks, geïnitieerd door (Z)OO producties, waarin de wortels van de grafische ontwerpcultuur worden belicht. De cahiers gaan over ontwerpers, maar ook drukkers of bureaumensen die een belangrijke rol hebben gespeeld in het Nederlandse ontwerplandschap.

——-

Je kunt het cahier voor 5 Euro bestellen bij:
www.zooproducties.nl

Gerard Unger (rechts) en Robert van Rixtel tijdens de presentatie van het cahier. (foto: Henk Gianotten)


Catalogus De Best Verzorgde Boeken 2016

De catalogus voor De Best Verzorgde Boeken is dit jaar ontworpen door Beukers Scholma en op 29 september j.l. gepresenteerd tijdens de opening van de expositie ‘De Best Verzorgde Boeken 2016’ in het Stedelijk Museum Amsterdam.

In dit boek zijn de 33 bekroonde boeken opgenomen. Aangezien de bekroningen geen onderlinge rangorde kennen, verdienen ze eigenlijk allemaal een plaats op het omslag. Dit principe van gelijkwaardigheid is leidend geweest in het ontwerpproces. Daarom kent deze catalogus 33 uitvoeringen. Iedere winnaar heeft een eigen katern met een foto van het bekroonde boek op de eerste pagina. De katernen wisselen van volgorde, zodat elk boek op zeker moment het eerste katern is en daarmee het omslag van de catalogus vormt.

Bij ieder boek wordt, naast een juryrapport, alle technische gegevens van het bekroonde boek vermeld. Denk aan het noemen van alle betrokkenen bij de totstandkoming van het boek; op welk materiaal er gedrukt is; welke lettertypen zijn gebruikt; welke druk- en bindtechniek is toegepast en overige bijzonderheden. Voor de totstandkoming van deze technische gegevens is De Monsterkamer (Esther Krop) verantwoordelijk. Sinds 2015 help ik Esther Krop met het verzamelen van deze gegevens. Een leerzame, arbeidsintensieve, maar vooral ook leuke klus.

De katernen zijn gedrukt door alle bekroonde drukkers Lenoirschuring, Mullervisual Communication, NPN Drukkers, robstolk®, Tielen, Tienkamp, Unicum by Gianotten, Wilco Boeken en Tijdschriften en Zwaan Printmedia. De catalogus is gebonden door Boekbinderij Patist in samenwerking met Boekbinderij Van Mierlo. Aldoscreen heeft de zeefdruk op snee heeft gemaakt.

Expositie ‘De Best Verzorgde Boeken 2016’
Stedelijk Museum Amsterdam
29 september t/m 29 oktober 2017
www.bestverzorgdeboeken.nl


Best Verzorgde Boeken 2016

In Nederland wordt sinds 1926 aandacht gevraagd voor het boek in zijn totale verschijning. Dit gebeurt in de vorm van een jaarlijkse bekroning van 33 Best Verzorgde Boeken, georganiseerd door de Stichting Best Verzorgde Boeken. Vandaag is de selectie van 2016 bekendgemaakt. Deze selectie zal ook ingezonden worden naar de Schönste Bücher aus aller Welt.

De jury bestond dit jaar uit ontwerpers Yolanda Huntelaar en Remco van Bladel, Freek Kuin (creatief directeur drukker robstolk), Eelco van Welie (directeur nai010 uitgevers) en Carolien Glazenburg (conservator grafische vormgeving Stedelijk Museum Amsterdam).

Uitgevers, opdrachtgevers, grafisch ontwerpers, drukkers en binders stuurden in totaal 298 boeken in. Deze zijn beoordeeld op hun onderscheidend vermogen op het terrein van inhoud, ontwerp, beeldbehandeling, typografie, materiaalkeuze, druk en bindwijze.

De selectie van 33 boeken is ingezonden naar de Schönste Bücher aus aller Welt in Leipzig, de internationale boekjurering. Op 9 maart a.s. zullen de winnaars bekendgemaakt worden en weten we of ook Nederlandse boeken in de prijzen vallen.

In september zullen de boeken geëxposeerd worden in het Stedelijk Museum Amsterdam. Bij deze expositie zal een catalogus met de bekroonde boeken verschijnen. De technische gegevens bij ieder boek (denk aan materiaal, bindwijze, druktechnieken, enzovoorts) worden ook dit jaar weer verzorgd door Esther Krop van De Monsterkamer en mij.

Zie voor een lijst met de bekroonde boeken: www.bestverzorgdeboeken.nl


Plain Paper

Op donderdagavond 2 februari 2017 werd de tweede editie het tijdschrift Plain Paper gepresenteerd in Studio/K. Het magazine is een initiatief van Esther Krop (www.demonsterkamer.nl) en grafisch vormgever Philip Stroomberg (www.philipstroomberg.nl).

Het gaat in op het thema oppervlakte (Surface) en het gevoel van papier. Het magazine en de verpakking bestaat uit maar liefst twaalf verschillende papiersoorten* waarop diverse kunstenaars hun bijdrage over het onderwerp ‘Surface’ leverden in verschillende druk- en afwerktechnieken: van braille, embossings en offset tot scratch-off inkt en zeefdruk. De tijdschriften zijn middels een cahiersteek gebonden en hebben ieder een uniek omslag. Hiervoor zijn vijftig verschillende kleuren van het papier Colorplan papier van G.F. Smith, die voorzien zijn van tien verschillende embossings.

Plain Paper is eind november 2016 handmatig gebonden bij FopmaWier boekbinderij in Wier door de belangeloze inzet van een team van vrienden van Plain Paper, waaronder ik. Een intensieve klus, die we met veel plezier totstand hebben gebracht.

Plain Paper is een gezamenlijke inspanning van de volgende bedrijven:
AGA Color Solutions, Antalis, Arctic Paper, Arjo Wiggins, Brink Omega, CBB, CordenonS, De Bink, Drukgoed Amsterdam,FopmaWier boekbinderij, Geese Papier, G.F Smith, Helder Zeefdruk, Igepa, James Cropper, Moorman Karton, Marc Gijzen, Mohawk, Oorbeek Stansmessen, Papyrus, Winter & Company, Wostavin en Zwaan Printmedia.

Plain Paper bestaat uit de volgende twaalf verschillende papiersoorten:
Circle Gloss, Colorplan in 50 kleuren en 10 embossings, Curious Matter, DuO-Oktav, Elation, JAC Script, Microflute e-golf cardboard, Monnalisa, Multidesign Smooth, Munken Kristall Rough, Superfine, Wibalin Lite.

Plain Paper –The Surface Issue is te koop via www.plainpaper.nl of in de boekwinkel.

Losse katernen van Plain Paper, boekbinderij FopmaWier (foto: © Maud van Rossum, 2017)
Philip Stroomberg en Esther Krop steken de katernen van Plain Paper in elkaar, boekbinderij FopmaWier (foto: © Maud van Rossum, 2017)
De cahiersteek wordt genaaid, boekbinderij FopmaWier (foto: © Maud van Rossum, 2017)
Een berg Plain Papers, boekbinderij FopmaWier (foto: © Maud van Rossum, 2017)


Best Verzorgde Boeken 2015

In Nederland wordt sinds 1926 aandacht gevraagd voor het boek in zijn totale verschijning. Dit gebeurt in de vorm van een jaarlijkse bekroning van 33 Best Verzorgde Boeken, georganiseerd door de Stichting Best Verzorgde Boeken. Vandaag is de selectie van 2015 bekendgemaakt. Deze selectie zal ook ingezonden worden naar de Schönste Bücher aus aller Welt.

Speciaal voor het Nederlands-Vlaamse gastlandschap van de Frankfurter Buchmesse is er dit jaar samengewerkt met de Vlaamse Uitgevers Vereniging om eenmalig te komen tot een gezamenlijke bekroning bestaande uit 33 Nederlandse en 17 Vlaamse boeken.

Dit jaar was er een Nederlands-Vlaams jury: Carolien Glazenburg (conservator Stedelijk Museum Amsterdam), Wouter Roelants (boekhandelaar en uitgever), Luc Derycke (ontwerper, Gent), Koen Brams (oud directeur Jan van Eyck Academie & oud hoofdredacteur De Witte Raaf) en Freek Kuin (creatief directeur drukkerij robstolk).

De jury koos uit de ingezonden boeken die verschenen in 2015 en die zich doorslaggevend onderscheiden op het terrein van redactie, ontwerp, beeldbehandeling, typografie, materiaalkeuze en grafisch-technische productie.

In september zullen de boeken geëxposeerd worden in het Stedelijk Museum Amsterdam. Bij deze expositie zal een catalogus met de bekroonde boeken verschijnen. De technische gegevens bij ieder boek (denk aan materiaal, bindwijze, druktechnieken, enzovoorts) worden ook dit jaar weer verzorgd door Esther Krop van De Monsterkamer en mij.

Zie voor een lijst met de bekroonde boeken: www.bestverzorgdeboeken.nl


Monografie Wim Crouwel modernist

Op 16 december 2015 verscheen de uitvoerige monografie: ‘Wim Crouwel modernist’, geschreven door Frederike Huygen, ontworpen door Lex Reitsma en uitgegeven door Lecturis. Een prachtig, vuistdik en rijk geïllustreerd boek. Thematische van opbouw en zeer leesbaar.

Grafisch ontwerper en tentoonstellingsvormgever Wim Crouwel (1928) bepaalde met zijn bureau Total Design het gezicht van naoorlogs Nederland. Zijn modernisme kwam tot uiting in talloze affiches en catalogi voor onder andere het Stedelijk Museum, in postzegels en experimenteel werk zoals zijn New Alphabet.

In 1997 verscheen bij uitgeverij 010 het boek Wim Crouwel Mode en module, geschreven door Frederike Huygen en Hugues Boekraad dat al snel uitverkocht was. Een exemplaar staat in mijn boekenkast en daar staat deze nieuwe monografie nu gebroederlijk naast.